اصطلاح دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing) یا بازاریابی دیجیتال از دو دهه پیش تاکنون به عنوان زیرمجموعه‌ای از مدیریت بازاریابی و نیز مدیریت تبلیغات مورد اشاره قرار می‌گیرد.
اما با توجه به توسعه فناوری اطلاعات طی سالهای اخیر، افزایش متوسط زمان آنلاین بودن کاربران، استفاده گسترده از موبایل و افزایش ضریب نفوذ اینترنت در جهان، امروزه به عنوان یک دانش و تخصص مستقل مورد توجه قرار می‌گیرد. امروزه رشته دیجیتال مارکتینگ در دانشگاه‌ها جای خود را باز کرده و حتی حتی دانشگاه‌های متعددی در جهان دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی اینترنتی را در سطح کارشناسی ارشد ارائه می‌کنند. در ادامه مطلب برای آشنایی بیشتر درباره دیجیتال مارکتینگ همراه بکتاژ باشید.
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
اصطلاح دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال (digital marketing) به مجموعه فعالیت هایی که در راستای تبلیغ محصولات و خدمات با استفاده از ابزارهای دیجیتالی صورت می گیرد، گفته می شود. در واقع تمام فعالیت هایی که به منظور تبلیغ محصولات، خدمات، برندها و بررسی رفتار مشتری در بستر اینترنت انجام می شود، دیجیتال مارکتینگ محسوب می شود. برخلاف بازاریابی سنتی، مشتریان در دیجیتال مارکتینگ بیشترین اهمیت را دارند.
به همین منظور شرکت ها با استفاده از ابزارهای مختلف مانند وب سایت، ایمیل، موبایل، شبکه های اجتماعی سعی می کنند رفتار مشتریان را تحلیل کنند تا تبلیغات خود را در زمان مناسب و بر روی طیف وسیعی از کاربران منتشر نمایند تا در نتیجه بتوانند بهترین بازخورد را دریافت نمایند. امروزه تعداد کاربران اینترنتی بسیار زیاد شده و تمامی شرکت های متوجه شده اند که برای موفقیت باید در اینترنت حضور فعال داشته باشند و از فضای آن برای جلب مشتری جدید و معرفی کالا و خدمات خود استفاده کنند و برای این کار ناچار هستند که از تکنیک های دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال بصورت موثر استفاده کنند.
نقش دیجیتال مارکتینگ در شرکت‌ها چیست؟
بازاریابی سنتی معمولا به این صورت است که تبلیغات به صورت چاپی، ارتباط تلفنی با مشتریان یا به صورت فیزیکی و حضوری انجام می‌شود، اما نقطه مقابل آن بازاریابی دیجیتال کاملا به صورت آنلاین و الکترونیکی رخ می‌دهد. این بدان معناست که شرکت‌ها و برندها امکانات بسیار بیشتری برای دسترسی به مشتریان بیشتر از جمله ایمیل، ویدئو، شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو در اختیار دارند.
در تمام مراحل دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing) آگاهی از برند حرف اول و آخر را می‌زند و یک اصل به شمار می‌آید. در دنیای آنلاین امروز، تمام کسب و کارها وب‌سایت دارند و داشتن وب‌سایت را از واجبات کسب و کار خود می‌دانند. حتی اگر وب‌سایت نداشته باشند، سعی می‌کنند تا در شبکه‌های اجتماعی یا دیگر کانال‌ها حضور پررنگی داشته باشند. محتوای دیجیتال و بازاریابی آن به قدری در میان کسب و کارها رایج است که اکنون مصرف کنندگان از کسب و کارها انتظار دارند تا یکی از ابزارها دیجیتال را در اختیار داشته باشند و بسیاری از کسب و کارها این ابزارها را راهی برای جلب اعتماد مشتری می‌دانند.
تفاوت بازاریابی دیجیتال (آنلاین) و بازاریابی سنتی (آفلاین)
بازاریابی سنتی به تبلیغاتی شامل آگهی‌ها، بیلبوردها، تبلیغات تلویزیونی، تبلیغات رادیویی، تبلیغات چاپی، تبلیغات روزنامه‌ها و غیره می‌پردازد. در این روش هزینه‌های تبلیغاتی بسیار گران و گزاف هستند و چون نمی‌توان جامعه خاصی را هدف قرار داد، گاهی این هزینه‌ها هدر می‌روند. اندازه‌گیری نتایجی که از این نوع بازاریابی عایدتان می‌شود بسیار سخت و دشوار است. همچنین این روش برای برندسازی به دلیل مشخص نبودن جامعه هدف، چندان مناسب نیست.
در مقابل بازاریابی دیجیتال روشی مدرن است که در آن محصولات و خدمات‌تان را با روش‌هایی مثل تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، سئو، PPC یا تبلیغات کلیکی، تبلیغات در موتورهای جستجو (SEM) و… تبلیغ می‌کنید. در این نوع بازاریابی هزینه‌ها بسیار مقرون به صرفه هستند و به دلیل امکان هدف‌گیری مشخص مشتری، برندسازی بسیار کارآمد و سریع است. همچنین اندازه‌گیری بازاریابی دیجیتال با کمک ابزارهای تحلیلی آسان است.
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که کدام استراتژی برای کسب‌و‌کارتان مناسب‌تر است؟ در پاسخ باید بگوییم که باید هدف شما به طور واضح از فرآیند بازاریابی‌تان مشخص باشد.
اگر می‌خواهید به گروه خاصی از افراد در هر کجا که هستند، دسترسی پیدا کنید و درعین‌حال هزینه‌ها را پایین نگه‌دارید، بازاریابی دیجیتال بهترین گزینه خواهد بود. انجام این کار همچنین به شما این امکان را می‌دهد که بلافاصله اطلاعات ارزشمندی را در مورد مخاطبان خود جمع‌آوری کنید تا بتوانید کمپین‌های بازاریابی موثر‌تری ایجاد کنید.
بااین‌حال، هنوز هم جایی برای بازاریابی سنتی وجود دارد. اگر می‌خواهید به مخاطبان مسن‌تر یا مخاطبان محلی دسترسی پیدا کنید، روش‌های بازاریابی سنتی ممکن است سازنده‌تر و بهتر از روش‌های بازاریابی دیجیتال باشند. اگرچه ممکن است این روش‌ها «قدیمی» به نظر برسند؛ اما دلیل اینکه هنوز هم این نوع تبلیغات را در اطراف خود می‌بینید این است که برای بعضی از کسب‌و‌کارها خوب جواب می‌دهند و کارآمد عمل می‌کنند.
وقتی در نظر می‌گیرید که کدام استراتژی بازاریابی برای کسبوکار شما بهترین است، مخاطبان خود را در نظر بگیرید که چه علایقی را دنبال می‌کنند و اطلاعات خود را از کجا می‌گیرند و از آن برای تصمیم‌گیری استفاده کنید. هنگام تصمیم‌گیری بین بازاریابی سنتی و دیجیتال مارکتینگ، لزوماً درست نیست که یکی از آنها بهتر از دیگری باشد؛ زیرا اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند. شما باید به طور کامل کسبوکار و مخاطبان خود را بشناسید تا استراتژی‌ای را انتخاب کنید که برای شما بهتر است.
نوع آنلاین دیجیتال مارکتینگ چیست؟
دیجیتال مارکتینگ می‌تواند همزمان آنلاین باشد یا آفلاین. در این نوع از بازاریابی که اختصاراً بازاریابی آنلاین گفته می‌شود، شما با استفاده از اینترنت، اپلیکیشن‌ها، موتورهای جستجو و نیز شاید با کمک گرفتن از سایر ابزارهای دیجیتال گفته شده به سرعت بیشتر و دقیق‌تر با مشتریان ارتباط برقرار می‌کنید و هرکدام از کمپین‌های شما اگر بازدهی خوبی با توجه به هزینه آن ایجاد نکرده است آن را تکرار نخواهید کرد. حتی در این نوع، شما می‌توانید برای بخشی از مشتریان خود یک کمپین متفاوت از بخشی دیگر طراحی می‌کنید (آزمون A/B) تا بسنجید کدام کمپین موفق‌تر بوده تا دیگری را متوقف کنید که این امر باعث می‌شود هزینه‌ها و بازدهی شما به شدت بهبود یابد.
انواع کانال های دیجیتال مارکتینگ
انواع مختلفی از کانال‌های دیجیتال مارکتینگ وجود دارد. این کانال‌ها پلتفرم‌هایی هستند که می‌توانید از آنها برای دستیابی به مخاطبان هدفی که متناسب با برند، محصول یا خدمات‌تان هستند، استفاده کنید و به اهداف بازاریابی خود نزدیک شوید.
در ادامه به هرکدام از این شاخه‌های دیجیتال مارکتینگ می‌پردازیم و خواهید دید که کدام‌یک بیشترین پتانسیل را برای رفع نیازهای کسبوکار و مخاطبان شما دارد.
- بازاریابی محتوا
- بهینه‌سازی موتور جستجو (SEO)
- جستجوی پولی
- ایمیل مارکتینگ
- تبلیغات کلیکی
- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
- اتوماسیون بازاریابی
- محتوای حمایت شده
- روابط عمومی آنلاین
- بازاریابی درونگرا
- افیلیت مارکتینگ
- بازاریابی موبایلی
ابزارهای بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ
موارد زیر نمونه‌هایی از ابزارهای بازاریابی دیجیتال محسوب می‌شوند و انتظار می‌رود یک دیجیتال مارکتر بر آنها مسلط باشد:
- بازاریابی توسط موتورهای جستجو (SEM) [شامل ترافیک ارگانیک و خریداری شده]
- بهینه سازی برای موتورهای جستجو (سئو)
- بازاریابی محتوا (Content Marketing)
- بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
- بازاریابی شبکه های اجتماعی (Social Media Marketing)
- استراتژی محتوا (Content Strategy)
- تبلیغات بر اساس کلیک (PPC)
- اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer Marketing)
- تبلیغات بنری (Banner Advertising) و تبلیغات همسان (Native Advertising)
- ایمیل مارکتینگ
- بازاریابی موبایلی یا موبایل مارکتینگ (یا اصطلاح قدیمی آن: تبلیغات موبایلی)
- بازاریابی از طریق همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
- تولید محتوا
- بازاریابی ویروسی دیجیتال (Digital Viral Marketing)
گاهی در فهرست ابزارهای دیجیتال مارکتینگ به تبلیغات هدفمند و سفارشی شده (Targeted Advertising) و نیز تبلیغ همسان (Native Advertising) هم اشاره می‌شود.
اما با توجه به اینکه این دو عنوان، عملاً فراگیرتر هستند و هم‌رده با سایر موارد نیستند (می‌توانند سایر گزینه‌ها را هم پوشش دهند)، آنها را در فهرست بالا قرار ندادیم.
تذکر: در حال حاضر هم، در فهرست فوق، هم‌پوشانی‌هایی وجود دارد. اما چون این فهرست در بسیاری از کتابها و مراجع رسمی به همین شیوه مورد اشاره قرار می‌گیرد، ما هم روش رایج را مورد استفاده قرار دادیم.
